شماره گذاری تسمه ها

تسمه خودرو انواع مختلفی دارد. به تناسب تنوع و کارکرد، شماره تسمه خودرو نیز متفاوت است. رایج ترین تسمه ها شامل تسمه های v شکل و چند v و تسمه هایی هستند که در رده p قرار میگیرند. هر یک از این تسمه ها دارای نحوه شماره گذاری مخصوص به خود می‌باشند.

بعضا ممکن است تسمه‌ای مستعمل شده باشد و نیاز باشد جهت تعویض آن اقدام گردد. اما شماره این تسمه که روی آن حک شده بود، پاک شده باشد. سوال اینجاست که چگونه میتوان شماره تسمه خودرو را مشخص نمود؟ این مقاله راهنمای یافتن شماره اینگونه تسمه‌هاست. برای شروع میبایست طول تسمه را اندازه گیری کنید. سپس ابعاد سطح مقطع آن را بدست آورید که شامل عرض تسمه در سطح فوقانی و تحتانی و ارتفاع آن میباشد. اگر تسمه دارای دنده بود، فاصله میان تسمه‌ها را هم میبایست اندازه گرفت. حال مطابق با معرفی انواع تسمه‌ها که در ادامه میتوان مشاهده نمود، شماره آن تسمه قابل تشخیص دادن خواهد بود.

تسمه V شکل

تسمه های V شکل قدرت مکانیکی را به شکل مطلوبی میان قطعات مختلف ماشین‌ها انتقال میدهند. این تسمه‌ها در موتورهای اتومبیل معمولا برای راه اندازی لوازم جانبی مانند کمپرسور کولر، پمپ فرمان، دینام و فن استفاده بکار می‌روند. تسمه V دارای سطح مقطع ذوزنقه ای هستند و بسته به ابعادشان انواع مختلفی دارند.. تسمه های V در طبقه بندی‌های A، B، C، D، E و Z استاندارد سازی شده‌اند. اکثر این تسمه‌ها دارای نسبت عرض به ارتفاع تقریبی 1.6 به 1 هستند. همچنین اگر مقابل این طبقه‌بندی ها کاراکتر X قرار گرفت به معنای دنده دار بودن آن است. مثلا تسمه AX همان تسمه A است که دارای دنده می‌باشد.

استاندارد طراحی بر اساس (ISO, BS, IS, JIS)	عرض فوقانی سطح مقطع تسمه (mm)	ارتفاع سطح مقطع تسمه (mm)
تسمه Z	10	6
تسمه A	13	8
تسمه B	17	11
تسمه C	22	14
تسمه D	32	9
تسمه E	38	23

یافتن شماره تسمه V شکل

اگر تسمه V شکل باشد، میتوان با اندازه گیری سطح مقطع آن با توجه به جدول فوق نوع تسمه را تعیین کرد. مثلا اگر عرض فوقانی تسمه ( قسمتی که بر روی پولی قرار میگیرد ) 13 میلیمتر اندازه گیری شد، و ارتفاع سطح مقطع تسمه 8 میلیمتر بود، میتوان تعیین کرد که نوع تسمه A می‌باشد.

جهت تعیین شماره تسمه میبایست طول تسمه را اندازه گیری نمود. طول تسمه به اینچ همان شماره تسمه است. منظور از طول تسمه، اندازه گیری محیط داخلی تسمه است. یعنی با توجه به دایره‌ای شکل بودن تسمه، طول بخش داخلی آن که روی پولی (قرقره) قرار میگیرد را میبایست اندازه گرفت. در مثال فوق اگر طول تسمه 86.3 سانتیمتر اندازه‌گیری گردید، از آنجایی که هر اینچ معادل 2.54 سانتیمتر است، با تقسیم 86.3 بر 2.54 عدد 34 حاصل میشود. پس شماره تسمه 34 است و نام تسمه ما A34 تعیین میگردد و اگر تسمه دندانه‌دار باشد، AX34 می‌باشد.

رده بندی تسمه P

شکل تسمه‌های رده‌بندی P با تسمه‌های V شکل متفاوت است. در تسمه های P بجای دندانه، شیارهایی در امتداد طول تسمه قرار گرفته اند. عدد ابتدایی شماره این تسمه‌ها، همان تعداد این شیار‌هاست. به طور مثال اگر تعداد این شیارها 4 عدد باشد، نام این تسمه با 4P شروع خواهد شد.

در ایران، اکثر تسمه‌های رده P از نوع PK هستند. اما ما اینجا به معرفی تمامی تسمه‌های این رده‌بندی می‌پردازیم.

نمونه ای از تسمه رده بندی P که دارای 6 شیار بوده و 6PK میباشد. دقت گردد که در تسمه P شیارها در امتداد طول تسمه هستند (همانند تصویر فوق)

یافتن شماره تسمه رده بندی P

جهت یافتن شماره تسمه خودرو در رده P ابتدا میبایست تعداد شیار‌های آن را شمرد. تعداد شیارها شماره ابتدایی این تسمه‌ها است. مثلا تسمه با چهار شیار، با عدد 4 شروع میگردد. سپس باید فاصله‌ی بین دو شیار مجاور هم را به میلیمتر اندازه‌گیری نمود. این فاصله را میبایست در جدول زیر و ستون فاصله هر گام تسمه که با متغیر Pb مشخص شده است مقایسه نمود. دقت گردد که تمامی اندازه‌ها در این جدول به میلیمتر میباشد. این اندازه با اندازه‌ی هر سطری در این ستون مطابقت داشت، مدل آن تسمه مشخص میگردد. در مثال قبل اگر فاصله میان دو گام تسمه 3.56 میلیمتر بود، تسمه از نوع PK میباشد. پس شماره آن با 4PK شروع میگردد. حال میبایست طول تسمه را اندازه گرفت. طول تسمه به میلیمتر نمایان کننده عدد انتهایی شماره تسمه است. در مثال قبل اگر طول تسمه 945 میلیمتر باشد، نام تسمه 4PK945 است.